Η Πίνδος αποτελεί την μεγαλύτερη σε έκταση οροσειρά της Ελλάδας. Μπορεί να οριστεί ακόμη και ως σύμπλεγμα οροσειρών ή ορεινών όγκων.
Τα ευρύτερα ορεινά συμπλέγματα που την συν-αποτελούν είναι τα βουνά της Βόρειας Πίνδου, τα Αθαμανικά Όρη, τα βουνά της κεντρικής Πίνδου, τα Άγραφα, τα βουνά της Ευρυτανίας, το Παναιτωλικό και το μπλοκ της Γκιώνας – Οίτης – Βαρδουσίων.
Σε όλη της την έκταση υπάρχει ένα ανεξάντλητο δυναμικό εντυπωσιακών και ευαίσθητων θαυμάτων της φύσης, γεωμορφών, καταρρακτών, λιμνών και φυσικά ανθρώπινων επιτευγμάτων όπως δεκάδες οικισμοί, λιθόχτιστα μονοπάτια και τοξωτά γεφύρια.
Γεωμορφολογικά η οροσειρά της Πίνδου αποτελεί μία συνέχεια των Διναρικών Άλπεων που κυριαρχούν σε όλη την δυτική ζώνη της Βαλκανικής Χερσονήσου. Ως βόρειο άκρο της μπορεί να οριστεί το οροπέδιο της Κορυτσάς στην νοτιοανατολική Αλβανία και ως νοτιότερο σημείο της ο Κορινθιακός κόλπος. Όλο αυτό το ατελείωτο σύμπλεγμα βουνών, κορυφών, υψιπέδων, κοιλάδων και φαραγγιών που διασχίζει την ηπειρωτική Ελλάδα με κατεύθυνση Β.Δ-Ν.Α έχει μήκος που υπερβαίνει τα 300 χιλιόμετρα, με το σύνολο των κορυφών της να ξεπερνά τα 2000 μέτρα και να φθάνουν μέχρι τα 2637 μέτρα η ψηλότερη.
Γεωλογικά ο ελληνικός χώρος χωρίζεται σε γεωτεκτονικές ζώνες, οι οποίες ονομάζονται Ελληνίδες. Όπως φαίνονται στον παρακάτω χάρτη, οι ζώνες αυτές είναι επιμήκεις, με διεύθυνση ΒΒΔ-ΝΝΑ. Η οροσειρά της Πίνδου αποτελείται, από ανατολικά προς δυτικά, από την Υποπελαγονική ζώνη, τη ζώνη Παρνασσού-Γκιώνας, τη ζώνη Ωλονού-Πίνδου, τη ζώνη Γαβρόβου-Τρίπολης και την Ιόνιο ζώνη.
Η Υποπελαγονική, αποτελεί την δυτική ζώνη των οφειολίθων της Ελλάδας και μαζί με την ζώνη Πίνδου, αντιπροσώπευαν μια παλιά ωκεάνια περιοχή, τμήμα της θάλασσας της Νέο-Τηθύος, που υπήρχε κατά τη διάρκεια του Μεσοζωικού(256 με 66 εκ. χρόνια πριν).
Η ζώνη Ωλονού-Πίνδου, ήταν μια καθαρά ωκεάνια περιοχή, με ιζήματα σχιστοκερατολιθικής διάπλασης βαθειάς θάλασσας, ενώ μαζί με την Υποπελαγονική και άλλες ζώνες, αποτελούν τις Eσωτερικές Eλληνίδες.
Οι Εξωτερικές Ελληνίδες ζώνες Γαβρόβου-Τρίπολης, Αδριατικοϊόνιος(Ιόνιος) κ.α. αποτελούν κομμάτι της Απούλιας μικροπλάκας, η οποία αποσπάσθηκε από την Γκοντβάνα και κινήθηκε Βόρεια για να συγκοληθεί-συγκρουσθεί με την Ευρασία δημιουργώντας τις οροσειρές των Άλπεων, των Διναρίδων και της Πίνδου(Αλπικό ορογενές). Έτσι οι ζώνες αυτές αντιπροσωπεύουν περιοχές συνεχούς νηριτικής ιζηματογένεσης τύπου πλατφόρμας (βάθος 0-200 μέτρα), κυρίως ασβεστολιθικής, που δέχθηκαν κατά τη διάρκεια της κίνησης της Απούλιας πλάκας, κατά το Μεσοζωϊκό-Τριτογενές(256 με 16 εκ. χρόνια πρίν)
Η ανάδυση (χέρσευση) των παραπάνω ζωνών έγινε με την εξής σειρά:
η Υποπελαγονική και η Παρνασσού-Γκιώνας αναδύθηκαν στο Άνω Ηώκαινο(40 εκ. χρόνια πριν)
η Πίνδος αναδύθηκε στο Κάτω Ολιγόκαινο(30 εκ. χρόνια πριν)
η Γαβρόβου-Τρίπολης στο Άνω Ολιγόκαινο(25 εκ. χρόνια πριν)
η Ανδριατικοϊόνιος στο Κάτω Μειόκαινο(20 εκ. χρόνια πριν)
Διαβάστε περισσότερα από το τμήμα Γεωλογίας του ΑΠΘ εδώ.
Τα ποτάμια είναι αναπόσπαστο στοιχείο της φυσιογνωμίας της οροσειράς. Η Πίνδος τροφοδοτεί τον Μόρνο, τον Αώο, τον Σαραντάπορο, τον Εύηνο, τον Αλιάκμονα, τον Άραχθο, τον Πηνειό, τον Αχελώο, τον Σπερχειό και τον βοιωτικό Κηφισό. Σε μικρότερο βαθμό, τα βουνά της Πίνδου τροφοδοτούν ακόμη και τους ποταμούς Καλαμά και Λούρο.
Η ονομασία της αν και αναφέρεται από τους αρχαίους τραγικούς μας ποιητές και ιστοριογράφους όπως ο Αισχύλος, ο Πίνδαρος, ο Σοφοκλής, ο Ηρόδοτος, ο Ξενοφών κ.α. παίρνει για πρώτη φόρα τη γεωγραφική μορφή που της αποδίδουμε μέχρι και σήμερα στην περίοδο των ελληνορωμαικών χρόνων σύμφωνα με τον Στράβωνα. Το όνομα Πίνδος ετυμολογικά (κατάληξη –ινδος) χαρακτηρίζει τις προελληνικές λέξεις και συγκεκριμένα είναι πελασγικής προέλευσης. Χρησιμοποιείται δε για να προσδιορίσει κυρίως ονόματα φυτών της μεσογειακής χλωρίδας, όπως κίνδος και λίνδος. Πιθανότατα η χρήση του όρου Πίνδος να είχε χαρακτήρα επωνυμίας που συνόδευε το όνομα και στην πορεία να ουσιαστικοποιήθηκε.
Οι σύγχρονες γεωγραφικές αναφορές αν και ταυτίζουν το προαναφερόμενο ορεινό σύστημα με την Πίνδο συχνά ορίζουν ως την βορειότερη προέκτασή του το όρος Γράμμος επί της ελληνοαλβανικής μεθορίου και όχι τα γεωλογικά του όρια που εντοπίζονται στο οροπέδιο της Κορυτσάς.
Πηγή: Μουντράκης 2010